लम्पी आजाराच्या व्यवस्थापनाकरिता वेळीच करा उपाययोजना; कृषि विज्ञान केंद्राचे आवाहन
लम्पी आजाराच्या
व्यवस्थापनाकरिता वेळीच करा उपाययोजना; कृषि विज्ञान केंद्राचे आवाहन
बुलडाणा, दि. 15 (जिमाका):
जनावरांमध्ये
झपाट्याने फैलावत असलेल्या लम्पी चर्मरोगाचा प्रादुर्भाव लक्षात घेता पशुपालकांनी वेळीच
प्रतिबंधात्मक उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. कृषि विज्ञान केंद्र, बुलढाणामार्फत जिल्ह्यातील
विविध गावांमध्ये जनजागृती मोहीम राबविण्यात येत असून, पशुपालकांना शिफारशीत उपाययोजना
करून या विषाणूजन्य रोगापासून जनावरांचे संरक्षण करण्याचे आवाहन कृषि विज्ञान केंद्राकडून
करण्यात येत आहे.
रोगाचे कारण व प्रसार: लम्पी स्किन डिसीज
(Lumpy Skin Disease) हा एक विषाणूजन्य चर्मरोग असून, तो कॅप्रीपॉक्स व्हायरसमुळे होतो.
रोगाचा प्रसार प्रामुख्याने चावणाऱ्या माश्या,
डास, गोचीड, चिलटे यांच्या माध्यमातून, बाधित व निरोगी जनावरांच्या संपर्कातून, नाक-डोळ्यातील
स्त्राव, तोंडातील लाळ चाऱ्यावर व पाण्यावर लागल्यास संसर्ग होतो. या रोगाचा सर्व वयोगटातील
जनावरांवर परिणाम होतो, मात्र लहान वासरे अधिक प्रभावित होतात. उष्ण आणि दमट हवामानात
कीटकांची वाढ अधिक असल्याने पावसाळ्यात प्रादुर्भाव वाढतो.
लक्षणे : ताप येणे व दुध उत्पादनात घट,
डोळ्यातून पाणी येणे, लसिका ग्रंथीना सूज, त्वचेवर गाठी (१०-५० मिमी व्यासाच्या), मुख्यतः
डोके, मान, पायावर, फुप्फुसदाह, कासदाह, गर्भपात व प्रजनन क्षमतेत घट, पांढऱ्या रक्तपेशींची
संख्या कमी होणे या रोगाचे लक्षणे आहे.
उपचार व घरगुती उपाय : प्रतिजैविके,
ज्वरनाशक, जीवनसत्त्वे (A व E) व शक्तिवर्धक औषधांचा वापर, त्वचेवरील व्रणांवर फ्लाय
रिपेलंट स्प्रे, तोंडातील व्रणासाठी २% पोटॅशियम परम्यांगनेट द्रावण व बोरोग्लीश्रीन.
घरगुती उपाय: १० खायची पाने, १० ग्रॅम
मीरे, १० ग्रॅम मीठ यांची पेस्ट करून त्यात गूळ मिसळून जनावरांना द्यावी, पहिल्या दिवशी
दर ३ तासांनी, दुसऱ्या दिवशीपासून दिवसातून ३ वेळा १५ दिवसपर्यंत, जखमांमध्ये किडे पडल्यास खोबरेल
तेलात कापूर, सीताफळाच्या पानांचा लेप लावावा.
रोगनियंत्रण व प्रतिबंधात्मक उपाय :
बाधित व निरोगी जनावरांना वेगळे ठेवावे, एकत्रित चारा-पाणी देऊ नये, गोठ्याचे नियमित
फवारणीद्वारे निर्जंतुकीकरण(०.०१% डेल्टामेथ्रीन), पशुवैद्यकीय अधिकाऱ्यांच्या मार्गदर्शनाखाली
लसीकरण करावे, गोठा स्वच्छ ठेवणे, माशा व डास यांचे नियंत्रण करणे अत्यावश्यक आहे.
या आजारावर उपाय करण्यापेक्षा प्रतिबंध करणे महत्त्वाचे
असून, पशुपालकांनी जवळच्या पशुवैद्यकीय दवाखान्याशी संपर्क साधावा आणि नियमित सल्ला
घ्यावा. जनावरांचे नुकसान टाळण्यासाठी वेळीच लसीकरण करून घ्या, असे आवाहन कृषि विज्ञान
केंद्र, बुलढाणा यांनी केले आहे.
000000
Comments
Post a Comment